Windy dla niepełnosprawnych na co zwrócić uwagę

Windy dla niepełnosprawnych na co zwrócić uwagę

Świadomość społeczna w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych stale rośnie. Nowoczesne budownictwo mieszkalne i użytkowe nie przewiduje już budynków z wejściami, do których byłby utrudniony dostęp. Powszechny nacisk na likwidowanie barier architektonicznych sprawia, że w miejscach, gdzie jeszcze istnieją takie przeszkody, szybko myśli się o modernizacji. Zarówno w przypadku budowy nowego obiektu, jak i remoncie już istniejącego – czy to domu jednorodzinnego, budynku wielorodzinnego czy obiektu użyteczności publicznej – ważną kwestią pozostaje to, w jaki sposób zorganizować ułatwienia dla niepełnosprawnych. Z założenia najbardziej istotnymi czynnikami determinującymi wybór konkretnego rozwiązania jest koszt jego zastosowania i eksploatacji oraz ilość dostępnego miejsca. Warto wiedzieć, jakie istnieją opcje dla obu tych parametrów oraz na co jeszcze należy zwracać uwagę, projektując, montując i kupując windy dla niepełnosprawnych.

Rodzaje wind dla niepełnosprawnych

Windy dla niepełnosprawnych mogą być zwykłymi uniwersalnymi urządzeniami dźwigowymi, zamontowanymi do transportu osób i mienia, które niejako przy okazji stanowią ułatwienie dla osób o ograniczonej ruchomości. Z tymi urządzeniami można spotkać się w większości nowych obiektów, budowanych według obowiązujących obecnie norm, kładących nacisk na brak barier architektonicznych. Jednak w przypadku modernizacji istniejących już budynków, gdzie nie potrzeba montować windy, można poprzestać na rozwiązaniach dedykowanych stricte osobom niepełnosprawnym ruchowo. Wynika stąd, że druga grupa wind należy do kategorii dźwigów specjalnego przeznaczenia. Co za tym idzie, windy dla niepełnosprawnych projektowane są z zachowaniem specjalnie im dedykowanych norm.

Obecnie windy dla niepełnosprawnych muszą spełniać wymogi określone w normie PN-EN 81-70. Reguluje ona wartość wszystkich parametrów użytkowych windy. Wyznacza nie tylko minimalne i maksymalne wartości miar poszczególnych długości czy odległości, ale opisuje również wymagania dotyczące możliwości i sposobów obsługi oraz jakości odbioru poszczególnych bodźców. Przykładowo, ważne jest nie tylko to, żeby strzałki sygnalizujące ruch windy w górę lub dół znajdowały się w odpowiednim miejscu przy kabinie. Istotny jest także sposób ich wykonania tak, żeby sygnały były widoczne zarówno dla dorosłych osób stojących jak i dzieci lub inwalidów poruszających się na wózkach, których wzrok znajduje się na dużo niższej wysokości. Dodatkowo sygnały wzrokowe muszą być zsynchronizowane z sygnałami dźwiękowymi – dla wygody osób z upośledzeniem wzroku.

Wymiary wind

Niewątpliwie najważniejszym wymogiem, jaki musi być spełniony, żeby winda mogła służyć osobom niepełnosprawnym są jej wymiary. Najważniejsze z nich to:

  • minimalny udźwig wind wynosi 630 kg – wyjątkiem są modele do użytku domowego o dopuszczalnym udźwigu maksymalnym 400 kg
  • dla kabin o jednym wejściu lub drzwiach umieszczonych na wprost minimalna długość i szerokość kabiny mają wynosić odpowiednio 1.4 i 1.1 m, zaś szerokość drzwi – 0.9 m
  • kabiny wyposażone w wejścia ułożone na sąsiednich ścianach (czyli o przelocie kątowym) muszą być szersze i posiadać wymiary minimum 1.4 x 1.4 m oraz drzwi o szerokości 0.9 m

Dodatkowo wskazane jest, aby winda posiadała jeszcze inne udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, na przykład:

  • kasetę wezwań umieszczoną niżej niż standardowo – na wysokości 0.9 do 1.1 m od poziomu posadzki
  • kaseta dyspozycyjna w kabinie nie powinna mieć przycisków umieszczonych wyżej niż 1.4 m od poziomu podłogi
  • wewnątrz kabiny na wysokości 0,9 m powinna znajdować się poręcz prowadząca
  • przyciski wewnątrz kabiny oraz zewnętrzne muszą być dodatkowo oznaczone alfabetem Braille’a
  • kabina musi być wyposażona w informację głosową

Powyższe wytyczne wynikają z konieczności dopasowania kabiny i szybu windy zarówno do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, niewidomych i niedowidzących, głuchoniemych, jak i innych grup osób niepełnosprawnych. Odpowiednio przystosowane urządzenia są nie tylko komfortowe. Zapewniają również bezpieczeństwo przemieszczania się, bez ryzyka zaklinowania czy kontuzji wskutek źle rozplanowanego układu czy konstrukcji dźwigu.

Pozostałe wytyczne

Na etapie planowania, warto zwrócić uwagę również na poniższe – pozornie mniej istotne wytyczne, które również przesądzają o przydatności windy dla osób niepełnosprawnych.

  • Opisane już umiejscowienie strzałek oraz wszelkich sygnalizatorów informujących o położeniu i przemieszczaniu windy.
  • Synchronizacja sygnałów wizualnych z dźwiękowymi – przy czym natężenie dźwięku musi zawierać się w określonych wartościach normy.
  • Odległości od posadzki, ale i od ścian paneli sterujących, zarówno na zewnątrz jak i samej kabinie dźwigu.
  • Jakość i sposób wykonania przycisków na wszystkich panelach – z dużą czułością nacisku, dostosowaną do możliwości osób niepełnosprawnych, odpowiednio głęboko profilowanych i osadzonych w panelu sterującym.
  • Zabezpieczenie drzwi czujnikami wykrywającymi obecność ludzi oraz zwierząt – co w praktyce oznacza ułożenie czujników blisko poziomu posadzki oraz odpowiedni sposób ich zamykania i otwierania.

Warto wiedzieć, że modernizacja wind pozwalająca dostosować je do unijnych dyrektyw może być dofinansowana ze środków unijnych. Jest również możliwość ubiegania się o dofinansowanie budowy lub modernizacji windy przystosowanej dla osoby niepełnosprawnej z funduszy PFRON-u. Warunkiem jest złożenie odpowiedniego wniosku przez osobę niepełnosprawną będącą właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości lub mająca zgodę od właściciela.